Jak przebiega migrena

2. aura – Faza ta nie zawsze występuje. Zwykle trwa kilka, kilkanaście minut, nie dłużej niż 60 minut. Jest to stan kiedy występuje jeden lub kilka ogniskowych objawów neurologicznych. Za miejsce powstawania objawów ogniskowych odpowiedzialna jest kora lub pień mózgu. Te właśnie objawy nazywane są aurą migrenową. Najczęściej aura przebiega pod postacią objawów wzrokowych takich jak dodatkowe obrazy/kształty nakładające się na widziany przez chorego obraz (objawy pozytywne, dodatkowe): mroczki, błyszczące plamki, błyski, świecące punkty, kolorowe zygzaki, poszerzające się okręgi. Drugi rodzaj zaburzeń widzenia to ubytki w polu widzenia (objawy negatywne, ubytkowe): czarne plamy, brak fragmentu obrazu. Typowa aura wzrokowa występuje pod postacią tzw. „mroczka migocącego”, czyli błyszczącej, drgającej i rozszerzającej się plamy w środku pola widzenia, rzadziej błysków, zygzaków i ubytków w polu widzenia. Poza objawami wzrokowymi mogą wystąpić także inne objawy jak uczucie mrowienie kończyn i twarzy, zaburzenia słuchu, trudności w mówieniu lub znalezieniu odpowiednich słów, objawy autonomiczne.

Czasem występuje jedynie aura migrenowa bez typowego bólu głowy, lub bardzo rzadko z bólem głowy o niemigrenowym charakterze. Aura migrenowa bez bólu głowy najczęściej ma charakter zaburzeń wzrokowych, i przebiega w typowy sposób. Czasem może przebiegać w sposób mniej typowy jako: niedowidzenie połowicze lub częściowe jednoimienne. Może przebiegać również z zaburzeniami widzenia pod postacią widzenia zniekształconych przedmiotów, osób lub własnej postaci, co nazywane jest „zespołem Alicji w Krainie Czarów”. Może też przebiegać jako tzw. „widzenie śnieżne”, które przypomina śnieżenie obrazu widzianego w źle działającym telewizorze. W napadzie migreny połowiczoporaźnej w trakcie aury może wystąpić niedowład połowiczy. Objawy takie jak: dyzartria, zawroty głowy, szum w uszach, upośledzenie słuchu, podwójne widzenie, ataksja, czyli niezborność w kończynach, obustronne parestezje, obustronny niedowład, zaburzenia świadomości są charakterystyczne dla aury w przebiegu migreny z aurą z pnia mózgu.

W przypadku innej postaci aury niż wzrokowa wskazane jest wykonanie diagnostyki w kierunku innych przyczyn dolegliwości.  

Po ustąpieniu objawów ogniskowych zwykle występuje krótka przerwa bezobjawowa. Część pacjentów jej nie zauważa. Trwa ona krócej niż 60 min. Następnie pojawia się ból głowy

3. faza bólu – Ta faza trwa najdłużej – od 4 do 72 godzin. Występuje w niej ból głowy, który najczęściej jest umiarkowany lub silny, zwykle ma charakter tętniący, pulsujący, może lokalizować się po jednej stronie w przedniej części głowy lub w okolicy skroni i/lub oczodołu i może przechodzić w ból obustronny. Nasila go zwykła, codzienna aktywność fizyczna. Mogą wystąpić nudności, wymioty oraz nadwrażliwość na światło, dźwięki i zapachy. Z tego powodu pacjenci podczas napadu migreny wolą przebywać samotnie w cichym i zaciemnionym pomieszczeniu.
   
   
4. faza postdromalna – Jest to ostatnia faza, która utrzymuje się do 24 godz. Charakteryzuje się uczuciem zmęczenia, rozdrażnienia, obniżonym nastrojem, problemami z koncentracją. Faza ta nazywana jest też „kacem migrenowym”. Powrót do normalnego funkcjonowania może trwać jeden dzień.

Podczas napadu migreny nie wszystkie fazy muszą występować kolejno po sobie u danego pacjenta i mogą one różnić się w zależności od napadu. W migrenie bez aury jak sama nazwa wskazuje faza aury nie występuje.

Długofalowy przebieg choroby

Migrena jest chorobą, której nie można całkowicie wyleczyć. U większości osób napady powtarzają się z różną częstością przez całe życie. Jedynie migrena dziecięca i młodzieńcza może ustąpić wraz z dorastaniem. Przebieg tej choroby u dzieci i młodzieży jest zmienny, z okresami poprawy, remisji i pogorszeniami. W okresie wczesno młodzieńczym częstość napadów i nasilenie bólu wzrastają i u osób dorosłych w okresie aktywności zawodowej migrena przebiega najciężej. Wiąże się to również z osiągnięciem przez kobiety zdolności rozrodczych i związanych z tym dużych wahań poziomu hormonów.

W okresie przekwitania migrena zwykle ustępuje, lub przebiega o wiele łagodniej, w sposób przewlekający się. Ból nie jest już tak dokuczliwy i zwykle nie wyłącza chorych z codziennego funkcjonowania. Tak zdarza się u około 70–75% pacjentów. W niektórych przypadkach niestety napady migreny mogą ulec nasileniu.

Także w okresie ciąży migrena zmienia swój dotychczasowy przebieg, zwykle napady przebiegają łagodniej. Aż około 70% kobiet chorych na migrenę odczuwa poprawę w czasie ciąży (zwłaszcza w II i III trymestrze). Częstość napadów migrenowych bez aury zwykle zmniejsza się w ciąży, zaś częstość napadów aury migrenowej może wzrastać w pierwszym trymestrze ciąży. Objawy są zwykle mało charakterystyczne dla migreny, dlatego w tym okresie trzeba je różnicować z incydentami przemijających ataków niedokrwiennych ośrodkowego układu nerwowego.

Piśmiennictwo:

Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS) The InternationalClassification of Headache Disorders, 3rd edition. Cephalalgia. 2018, 38(1):1-211.

Lipton R.B., Bigal M.E., Steiner T.J., Silberstein S.D.,  Olesen J.: Klasyfikacja samoistnych bólów głowy. NEUROLOGY. Wydanie polskie.  2004; 63: 427–435.

Domitrz I: Migrena. Warszawa, Medical Education sp. z o.o. sp.k., 2018

Blau J.: Migraine: theories of pathogenesis. The Lancet 1992; 339:1202-1207.

Czytaj także