dr n. med. Marta Bott – Olejnik

Specjalista neurolog – Centrum Opieki i Rehabilitacji Leśna Polana

Zakres chorób: udary mózgu, guzy mózgu, zespoły otępienne, choroby zwyrodnieniowe
(np.choroba Parkinsona), stwardnienie rozsiane, zespoły bólowe kręgosłupa, bóle głowy,
padaczka, polineuropatie.

Bóle głowy w ciąży i ich leczenie jest bardzo dużym problemem dla lekarzy wszystkich specjalności.

Leczenie migreny u kobiety w ciąży, to nie lada wyzwanie dla lekarza każdej specjalności, ze względu na odpowiedzialność za dwa życia- mamę i dziecko i małą ilość leków zarejestrowanych jako bezpieczne w ciąży .

Jak pomóc kobiecie, która nie może dać sobie rady z silnym bólem głowy, kiedy większość leków jest przeciwwskazana?

Wiadomo, iż migrena jest bardzo powszechnym bólem głowy, dotyczy około 10% społeczeństwa , występuje trzy razy częściej u kobiet niż u mężczyzn, a jej szczyt występowania dotyczy wieku reprodukcyjnego. Zaburzenia hormonalne w życiu kobiet maja wpływ na częstość występowania migren, dlatego też część kobiet chorujących na migrenę ma typowe napady bólowe w okresie około miesiączkowym, a w trakcie ciąży częstość bólów migrenowych może narastać w pierwszym trymestrze ciąży, a potem ulegać stabilizacji.

Co podać cierpiącej kobiecie w ciąży?

Najbardziej przebadanym i bezpiecznym lekiem jest paracetamol, zarówno w formie doustnej, jeśli kobieta nie ma wymiotów lub dożylnej jeśli występuje problem z przyjęciem leku doustnie. Paracetamol jest skuteczny przy bólach lekkich lub umiarkowanych, jest on lekiem pierwszej linii w walce z migrena w ciąży. Jeśli sam paracetamol nie pomaga, można sporadycznie przyjąć preparat łączony paracetamolu z substancją pomocniczą.
Silniejszymi lekami przeciw bólowymi są niesterydowe leki przeciwzapalne takie jak ibuprofen są one jednak p/wskazane w pierwszym i trzecim trymestrze ciąży ze względu na bardzo duże ryzyko poronienia i ryzyko wad układu krążenia i nerek u płodu, można je podać natomiast w drugim trymestrze ciąży, jeśli nie ma efektu leczniczego po paracetamolu.
Należy pamiętać, że w ciąży nie należy przyjmować leków z pochodnymi alkaloidu sporyszu mają bardzo niekorzystny wpływ na rozwój ciąży, ani dużych dawek aspiryny – między innymi ryzyko krwawienia u płodu
Co ciekawe, przy dużym nasileniu bólu głowy można przyjąć tryptan. Najstarszy a zarazem najlepiej przebadany tryptan w przeciwieństwie do innych ma bardzo specyficzną budowę, hydrofilną, która powoduje jego słabe przenikanie przez łożysko i dzięki temu ma duże stężenie we krwi matki, a niskie we krwi płodu.
Należy pamiętać jeszcze, iż tryptan jest dostępny w Polsce formie donosowej, która ułatwia przyjęcie w momencie wymiotów lub nudności. Tryptany należą do drugiej linii w walce z bólem migrenowym w ciąży. Badania obserwacyjne stosowania tryptanów w Danii, Szwecji, Norwegii nie wykazały zwiększonego ryzyka wad wrodzonych u dzieci matek stosujących w ciąży .
W stanie migrenowym ( ból migrenowy powyżej 72 godzin) możemy podać ciężarnej pacjentce zarówno sterydy jak i leki przeciw wymiotne dożylnie.

A co jeśli w trakcie ciąży dochodzi do bardzo częstych migrenowych bólów głowy?

Oczywiście wówczas myślimy o profilaktyce . I tutaj aktualnie z leków dostępnych stosujemy bądź małe ilości beta blokerów lub odpowiedni z grupy trójpierścieniowych lek p/depresyjny.
Według niektórych autorów w profilaktyce migrenowych bólów głowy w ciąży warto stosować magnez w dawce do 350 mg na dobę i koenzym Q 10. Złocień maruna, lepiężnik i wysokie dawki witaminy B2 nie są zalecane.

Należy również wspomnieć o stymulacji i blokadach nerwów obwodowych nerwów . Według zaleceń blokada nerwów obwodowych lidokainą w ciąży jest bezpieczna. Także stymulacja nerwów nadoczodołowych urządzeniem do przezskórnej stymulacji nerwów nadoczodołowych może byś stosowana w ciąży.

Literatura:
1.Amundsen S, Nordeng H, Nezvalová-Henriksen K, Stovner LJ, Spigset O. Pharmacological treatment of migraine during pregnancy and breastfeeding. Nat Rev Neurol. 2015;11(4):209-219. doi:10.1038/nrneurol.2015.29
2.Burch R. Headache in Pregnancy and the Puerperium. Neurol Clin. 2019;37(1):31-51. doi:10.1016/j.ncl.2018.09.004
3.Cassina M, Di Gianantonio E, Toldo I, Battistella PA, Clementi M. Migraine therapy during pregnancy and lactation. Expert Opin Drug Saf. 2010;9(6):937-948. doi:10.1517/14740338.2010.505601
4.Deneris A, Rosati Allen P, Hart Hayes E, Latendresse G. Migraines in Women: Current Evidence for Management of Episodic and Chronic Migraines. J Midwifery Womens Health. 2017;62(3):270-285. doi:10.1111/jmwh.12626
5.Hamilton KT, Robbins MS. Migraine Treatment in Pregnant Women Presenting to Acute Care: A Retrospective Observational Study. Headache. 2019;59(2):173-179. doi:10.1111/head.13434
6.Negro A, Delaruelle Z, Ivanova TA, et al. Headache and pregnancy: a systematic review. J Headache Pain. 2017;18(1):106. Published 2017 Oct 19. doi:10.1186/s10194-017-0816-0
7.Parikh SK. Unique Populations with Episodic Migraine: Pregnant and Lactating Women. Curr Pain Headache Rep. 2018;22(12):80. Published 2018 Oct 5. doi:10.1007/s11916-018-0737-x
8.Wells RE, Turner DP, Lee M, Bishop L, Strauss L. Managing Migraine During Pregnancy and Lactation. Curr Neurol Neurosci Rep. 2016;16(4):40. doi:10.1007/s11910-016-0634-9

dr n. med. Marta Bott – Olejnik

Specjalista neurolog – Centrum Opieki i Rehabilitacji Leśna Polana

Zakres chorób: udary mózgu, guzy mózgu, zespoły otępienne, choroby zwyrodnieniowe
(np.choroba Parkinsona), stwardnienie rozsiane, zespoły bólowe kręgosłupa, bóle głowy,
padaczka, polineuropatie.